Smaczny i prosty w wykonaniu dodatek do mięsa, ryb, makaronów i warzyw to sos beszamelowy. Baza jest nieskomplikowana: stanowią ją masło, mleko i mąka pszenna.
Sos beszamelowy sprawdza się również przy kanapkach, które nabierają wyjątkowego smaku i zwiększają uczucie sytości. Kanapki z tym sosem przydadzą się w podróży lub na drugie śniadanie.
Możemy dodać beszamel do domowych sałatek, zapiekanek czy nawet pizzy. Dzięki temu, że sos przyrządza się bardzo szybko, cieszy się on coraz większą popularnością na każdym kontynencie. Warto jednak wiedzieć skąd tak naprawdę pochodzi i komu zawdzięcza swoją nazwę.
W jaki sposób i w jakiej kolejności łączyć składniki? Czy z sosu skorzystają także wegetarianie? Przeczytaj i sprawdź jak ubogacić codzienne potrawy jednym z najbardziej znanych sosów.
Spis treści artykułu
Sos beszamelowy – prosty przepis
Ilość przepisów jest różnorodna, a różnice te dotyczą najczęściej proporcji składników. Każdy sympatyk sosu beszamel powinien – na bazie doświadczenia i eksperymentowania – znaleźć najlepsze dla siebie połączenia.
Do wykonania przykładowego przepisu potrzebujemy 3 łyżki masła, 3 łyżki mąki pszennej, 3 szklanki mleka oraz 3 szczypty: soli, białego pieprzu i gałki muszkatołowej. Takie proporcje da się łatwo zapamiętać i jednocześnie sprawnie modyfikować. W razie rozczarowania eksperymentami, sprawnie wrócimy do bazy.
Przygotowanie rozpoczynamy od rozpuszczenia masła w małym garnku lub rondelku. Powoli wsypujemy mąkę, mieszając ze sobą te dwa składniki. Jako ostatnie dodajemy mleko, cały czas mieszając wszystko na niewielkim ogniu.
Warto użyć elastycznej lub metalowej trzepaczki, ponieważ mieszanie łyżką lub widelcem może utworzyć niepotrzebne grudki. Wystarczy zaledwie kilka minut, by sos pod wpływem temperatury gęstniał i uzyskiwał jednolitą konsystencję. Solą, pieprzem i gałką muszkatołową doprawiamy sos do smaku.
W ramach zdobywania doświadczenia i poszukiwania nowych smaków, obok sosu beszamel do potraw warto dodawać paprykę, musztardę, sok z cytryny lub ulubione zioła – np. prowansalskie. Częstym rozwiązaniem jest także żółty ser. Ścierany na tarce z oczkami, zdobi np. wierzch potraw zapiekanych. Doskonale komponuje się później z towarzystwem sosu beszamelowego.
Dobra rada – zrób sos na krótko przed podaniem potrawy
Jeśli chcemy przyrządzić smaczny obiad i podać go domownikom lub ważnym gościom, zadbajmy o estetykę – stygnący sos beszamelowy tworzy na swojej zewnętrznej warstwie kożuch, który odróżnia się kolorem. Z tego względu warto gotować go na samym końcu – kiedy możemy od razu przelać do sosjerki i postawić na stole przy którym siedzą goście.
Ważną wskazówką jest też zwrócenie uwagi na temperaturę mleka. Przechowywane w lodówce powinno odczekać kilka lub kilkanaście minut – tak, aby wlewane do garnka miało temperaturę pokojową. Jeśli mleko przechowujemy poza lodówką, możemy je użyć od razu. Te proste rady mogą poprawić jakość smaku i podania sosu.
Sos beszamelowy – skąd się wziął?
Louis de Béchameil – oto nazwisko głównego twórcy sosu, który ułożył klasyczny przepis na dworze Ludwika XIV w XVII wieku. Tak przynajmniej głosi powtarzana od wieków teza, a nazwisko pracownika uznaje się powszechnie za etymologię dodatku do potraw. Sos beszamelowy jest rzeczywiście ważnym dodatkiem kuchni francuskiej, ale szybko rozprzestrzenił się po całym świecie – dzisiaj trudno byłoby przepisać go do jednej kultury.
Chociaż jest popularny w daniach francuskich, równie często jest wykorzystywany przez Polaków i Europejczyków. Głównie dlatego, że zrobimy go szybko i zawsze będzie smakował.
Szukając jednak inspiracji w źródłowych kulinariach francuskich, zwróćmy uwagę np. na ciasto francuskie pod sosem beszamelowym. Jest on dodatkiem pomiędzy przekładanymi warstwami ciasta przyrządzanego zarówno na słodko, jak i słono. Bez echa nie przejdzie też włoska lasagne – beszamel stanowi świetne uzupełnienie pomiędzy płatami makaronu. Niektórzy podają go tylko na powierzchnie – jeśli środek lasagne będzie przeplatany innym, zwyczajowo mięsnym sosem.
Sos beszamelowy dla wegan i bezglutenowców
Dostępne współcześnie produkty pozwalają na pełnowartościowe i smaczne jedzenie każdemu kto musi wyłączyć z diety pewne składniki. Alergicy mogą wybrać mleko i masło bez laktozy, bezglutenowcy postawić na mąkę bez glutenu, a wegetarianie i weganie skorzystają z masła wegańskiego i mleka roślinnego. Oczywiście – różnice w smaku z pewnością się pojawią, jednak w wielu przypadkach sosy mogą okazać się smaczniejsze. Wegański sos beszamelowy podany do wegańskich potraw będzie bardzo dobrym uzupełnieniem. W związku z pochodzeniem roślinnym, spodziewajmy się też mniejszej ilości kalorii. Przygotowany w ten sposób sos służy więc dietom niskokalorycznym i odchudzającym.
Jak i w jakiej ilości zestawiać wymienione składniki? Potrzebujemy ok. 120 g masła wegańskiego, 6 łyżek mąki bezglutenowej- będącej np. mieszanką różnych gatunków i 1 litr mleka np. ryżowego, sojowego lub kokosowego. Sos przyrządzamy dokładnie w taki sam sposób w jaki zrobilibyśmy go używając standardowych produktów. Na końcu również doprawiamy solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Oczywiście wszystko jest kwestią smaku – wybór mleka kokosowego o intensywnym smaku, automatycznie wpłynie na smak sosu.
Beszamel a popularne dania
Sos beszamelowy spełni swoją rolę we wspomnianym już podawaniu mięs, ryb czy zapiekaniu warzyw. Ale poprawi także smak innych potraw np. zapiekanek na bazie bakłażanów. Przykład znajdziemy w kuchni greckiej – danie o nazwie musaki to właśnie zapiekanka z bakłażanu, mięsa mielonego i pomidorów. Na powierzchnię klasycznie podaje się sos beszamelowy i żółty ser.
Podobnie jest z pastisio – tradycyjną grecką zapiekanką, w której rolę główną pełni makaron. Pastisio składa się z cielęciny, jagnięciny lub mięsa wołowego, a beszamel uzupełnia i podkreśla smak. Chociaż sos jest prosty do zrobienia, dzięki swojej francuskiej historii, kojarzony jest zawsze z elegancją, szykiem i wykwintnymi daniami. Od lat pojawia się na stołach restauracji, spotkań bankietowych i wysokiej klasy uroczystościach. Nawet najprostsze przyrządzenie makaronu ze szpinakiem może nabrać większego statusu, jeśli polejemy nasze danie samodzielnie przygotowanym sosem beszamel.
To bardzo tanie rozwiązanie całkowicie zmienia wartość potrawy – wiedza i umiejętność połączenia produktów przyda się więc np. studentom, którzy raczkują w zainteresowaniu kuchnią, a jednocześnie chcą dobrze wypaść przed znajomymi i rodzicami. Sos beszamelowy, choć wydaje się być tylko dodatkiem, może stać się podstawowym elementem naszego gotowania czy pieczenia.
Beszamel udaje się zawsze!
Zalety tego sosu są doceniane nawet przez amatorów kulinarnych. Po pierwsze dlatego, że nie wymaga szczególnych składników – jego bazę stanowią produkty, które prawdopodobnie każdy ma zawsze w domu (opisywane wcześniej masło, mąka, mleko).
Po drugie – samodzielne wykonanie jest bardzo proste, a ryzyko popełnienia błędu prawie żadne. Sos beszamelowy słynie z tego, że udaje się praktycznie zawsze i każdemu – wystarczy zachować kolejność łączenia składników i po prostu energicznie je mieszać.
Najważniejszą zaletą jest jednak po prostu smak. Dzięki swojej uniwersalności nadaje się do większości posiłków, niezależnie od formy przygotowania. Pieczone, smażone, gotowane w wodzie lub na parze – wszystko może być polane sosem beszamelowym, wpływającym na jakość, estetykę i wartość posiłku. Pomidory, pieczarki, kurczak czy kasza jaglana – próbowanie i łączenie jedzenia z sosem beszamel inspiruje i otwiera na tworzenie własnych przepisów.
Chętnie doradzam, pisząc na wszelakie tematy – sport, hobby, wnętrza, praca, rozwój i turystyka. Staram się znaleźć porady na wszystkie problemy.
Submit your review | |
beszamelowy sos to jeden z moich najulubieńszych 😀
