Zapalenie spojówek – przyczyny i leczenie

Zapalenie spojówek to częsta ale i bardzo uciążliwa przypadłość. Ponieważ oko to jedna z najwrażliwszych części ciała, podatne jest na wszelkiego rodzaju uszkodzenia i podrażnienia. Na zapalenie spojówek chorują zarówno dzieci, jak i dorośli w różnym wieku. Przyczyn tego schorzenia jest wiele, chociaż do najczęstszych należą bakterie, wirusy i alergeny.

Zapalenie to stwarza bardzo nieprzyjemne dolegliwości, głównie ze względu na obszar jaki atakuje. Do najbardziej popularnych objawów zaliczyć można swędzenie, pieczenie i zaczerwienienie oczu. W niektórych przypadkach pojawiać się może także ropna lub wodnista wydzielina, która dla chorego jest nieprzyjemna i wywołuje niezwykły dyskomfort. Jak prawidłowo rozpoznać zapalenie spojówek i w jaki sposób sobie z nim skutecznie poradzić?

Na czym polega zapalenie spojówek

Spojówka, to najprościej mówiąc, przeźroczysta błona śluzowa, która w oku pełni funkcję ochronną, pokrywając wewnętrzną stronę powieki i przednią stronę gałki oka. Mimo, że spojówka powinna zabezpieczać oko przed urazami, sama jest wyjątkowo wrażliwa na czynniki zewnętrzne, np. zanieczyszczenia, pocieranie, światło.

Wszystko, co negatywnie wpływa na jej stan, może w konsekwencji prowadzić do niepożądanych, początkowych objawów zapalenia. Dzieje się tak, ponieważ śluzówki ulegają przekrwieniu, co w konsekwencji skutkuje pojawianiem się zaczerwienienia i obrzęku.

Przyczyny i rodzaje zapalenia spojówek

Prawdopodobnie każdy człowiek chociaż raz w życiu zmagał się z problemem zapalenia spojówek. Niestety, choroba ta może dotykać jedną osobę nawet kilka razy. Nie da się również jasno sprecyzować konkretnej przyczyny tego schorzenia. Wyróżnić można natomiast trzy rodzaje zapalenia spojówek, przy czym każde z nich powstaje z innego powodu:

• Zapalenie spojówek wywołane alergią – podstawowym powodem w tym przypadku są alergeny, które w wyjątkowo niekorzystnie działają na układ odpornościowy człowieka. Największą zachorowalność na tego rodzaju zapalenia wskazuje się w okresach letnich i wiosennych, ale schorzenie to może być dokuczliwe również przez cały rok. Często objawy alergicznego zapalenia spojówek występują razem z zapaleniem błony śluzowej nosa lub alergicznymi zmianami skórnymi.


• Bakteryjne zapalenie spojówek – zazwyczaj jego powodem są paciorkowce lub gronkowce. Często może mieć długi i ciężki przebieg, a szczególnie dokuczliwe jest w przypadku dzieci. Najczęstszą przyczyną zachorowań na tego rodzaju przypadłość jest np. wkładanie brudnych rąk do oka, stąd najwięcej infekcji wśród dzieci. Bakterie mogą również zaatakować oko w wyniku przemieszczania się (np. z zatok czy nosa). 


• Wirusowe zapalenie spojówek – wywołane zazwyczaj adenowirusami lub wirusami opryszczki pospolitej i półpaśca. Występować może samodzielnie lub w czasie innej infekcji wirusowej, np. grypy. Powodem zakażenia zazwyczaj są najprostsze czynności jak np. kontakt z osobami chorymi czy używanie tych samych przedmiotów mających kontakt z oczami. Często zapalenie to może trwać stosunkowo długo, bo nawet do 3 tygodni. 


• Zespół suchego oka – najczęściej spowodowane upośledzeniem w wydzielaniu łez. Zazwyczaj nie można uchronić się przed jego atakiem, ponieważ głównymi powodami tego zapalenia są: menopauza, choroby dermatologiczne i autoimmunologiczne (np. zapalenia stawów), a także laserowa korekcja wzroku czy stosowanie niektórych leków. 

Jak rozpoznać zapalenie spojówek? Objawy

Ważne jest, aby w odpowiednim momencie rozpoznać objawy zapalenia spojówek i odpowiednio zareagować. Chociaż choroba ta jest bardzo męcząca i uciążliwa, łatwo można samemu ją zdiagnozować i skutecznie wyleczyć. W zależności od rodzaju nabytego zapalenia wyróżnia się charakterystyczne objawy, które uzależnione są od źródła infekcji. 

Alergicznemu zapaleniu spojówek zazwyczaj towarzyszy świąd, pieczenie i zaczerwienienie oczu, częste łzawienie oraz obrzęk powieki. Dodatkowo może występować także sączenie się wodnistej wydzieliny z oka. 

Bakteryjne zapalenie spojówek powoduje dokuczliwą bolesność powiek. Pojawia się także obrzęk i ropna wydzielina, która wyjątkowo uciążliwa może być rano, kiedy chorzy po przebudzeniu mają mocno sklejone powieki. Należy zwrócić uwagę na powiększające się węzły chłonne w okolicach uszu, bowiem może być to sygnał niebezpiecznego zapalenia rzeżączkowego, którego nie wolno bagatelizować.

Obfite łzawienie, widoczny obrzęk i przekrwione spojówki to objawy charakterystyczne dla wirusowego zapalenia. Często chory skarży się na uczucie zanieczyszczenia i ciał obcych w oku. Zazwyczaj wirusy na początku atakują tylko jedno oko, jednak po kilku dniach często przenoszą się także na drugie. 

Leczenie zapalenia spojówek

Chociaż na rynku istnieje wiele preparatów przeznaczonych do walki z zapaleniem spojówek należy pamiętać, że w przypadku występowania dokuczliwych i długotrwałych objawów niezwłocznie trzeba udać się do lekarza okulisty. Z uwagi na to, iż oko jest bardzo delikatnym narządem, podatne jest również na wszelkiego rodzaje urazy i uszkodzenia. 

Jeżeli jednak objawy zapalenia spojówek nie są groźne lub dopiero się pojawiły, warto na początek zastosować dostępne w aptece nawilżające krople do oczu. W większości przypadków schorzenie to mija samoistnie, a dodatkową pomocą może być również stosowanie chłodnych okładów. Ważne jest także przestrzeganie higieny, gdyż nie można dopuścić aby do oko zostało np. zatarte brudnymi rękami. 

Osoby z alergiami wspomagać się mogą także kroplami przeciwalergicznymi lub lekami hamującymi wydzielanie histaminy. Najważniejsze w tym wypadku jest jednak ograniczenie bezpośredniego kontaktu z alergenami.

Do leczenia bakteryjnego zapalenia spojówek zazwyczaj stosuje się krople antybiotykowe przepisane przez lekarza. Uzupełnieniem kuracji mogą być również maści lub tabletki mające na celu walkę z bakteriami. 

Zapalenie wirusowe spojówki skutecznie likwiduje się natomiast gancyklowirowi w postaci żelu.

W czasie walki z zapaleniem spojówek pomocne może okazać się również zrezygnowanie w makijażu oka, zrezygnowanie z soczewek kontaktowych i stosowanie łagodnych kosmetyków oczyszczających. 

Zapobieganie zapaleniom spojówek

Chociaż nie zawsze można mieć wpływ na powody powstawania zapalenia, warto przestrzegać kilku rzeczy, aby zminimalizować ryzyko choroby. Wszystkie działania zapobiegawcze opierają się przede wszystkim na utrzymywaniu odpowiedniej higieny. Należy pamiętać o tym aby:

1. Myć często ręce, ponieważ znajduje się na nich wiele bakterii, które przypadkowymi ruchami wprowadzamy do oka 


2. Stosować tylko swoje soczewki do oczu


3. Nie podrażniać dodatkowo oka, w którym znajduje się stan zapalny


4. Przechowywać odpowiednio szkła kontaktowe w sterylnych warunkach


5. Przemywać oko czystą wodą nawet kilka razy dziennie


6. Używać kropli przeznaczonych specjalnie dla okolic oka w celu dodatkowego nawilżenia


7. Zrezygnować z makijażu oka w czasie przebywanej infekcji


8. Stosować tylko swoje preparatu do oczu 


9. Zrezygnować z noszenia soczewek kontaktowych w czasie zapalenia spojówek

To proste i oczywiste wskazówki, które mogą jednak okazać się bardzo pomocne w zapobieganiu zapaleniu spojówek lub w czasie walki z nim. Warto mieć na uwadze, że w przypadku infekcji wywołanej wirusami lub bakteriami możliwe jest zarażenie się od drugiej osoby.

Dlatego tak ważne jest zachowanie higieny oraz stosowanie tylko osobistych środków przeznaczonych do użytku w okolicach oczu. Jeśli to możliwe, najlepiej jest unikać kontaktu z osobą chorą. Trzeba również pamiętać, żeby myć dokładnie ręce przed i po zakrapianiu oka. 

Łukasz

Chętnie doradzam, pisząc na wszelakie tematy – sport, hobby, wnętrza, praca, rozwój i turystyka. Staram się znaleźć porady na wszystkie problemy.